Ülkemizde birçok yörede sevilerek oynanan iki kişilik önemli bir strateji oyunudur. Kökeni hakkında kesin bilgiye ulaşılamamıştır. Oyunun taş dizilimi ve oynama tekniği açısından “ÜÇ TAŞ” oyunundan geliştirildiği düşünülmektedir. Oyun kuralları ve kullanılan terimler yöreye göre küçük farklılıklar göstermekle birlikte temel felsefe aynıdır.

Ürün rengi farklılık arz edebilir. Stokta olan ürün gönderilir. 

Bu çalışmada size anlatılan oyun kuralları ve kullanılan terimler Sivas yöresinden derlenmiştir.

OYUNDA KULLANILAN TERİMLER

CIZ YAPMAK: Üç taşı yatay ya da düşey doğrultuda aynı hizaya getirmek.

Bazı cız dizilimleri; Dizilimin cız olabilmesi için üç taşın yatay ya da düşey doğrultuda aynı hizada olması gerekir. Çapraz dizilimler cız değildir.

KURULU TAŞ: Yatay ya da düşey doğrultuda aynı hizaya gelmiş üç taş topluluğu. (Cız pozisyonundaki taş grubu.)

(Oyunun başında taraflar kurulu taşın alınıp alınamayacağına karar verirler. “Kurulu taş yenmez.” anlaşması yapılırsa cız pozisyonunda bulunan taşlar dokunulmazlık kazanır ve rakip tarafından alınamazlar. Rakibin alınacak başka taşı olmaması durumunda bile bu taşlar alınamaz. Alma işlemi pas geçilir. Yapılan cız boşa gider. Oyuncular cız yapmadan önce bu durumu kontrol etmek zorundadırlar.)

MIRT YAPMAK: İki cız arasında ortak bir taş kullanma yolu ile bağlantı kurmak. Ortak taşın her hareketinde cız yapma imkânı sağlayan dizilim.

Bazı mırt dizilimleri; Bu dizilimlerde iki cız ortak bir taşla birbirine bağlıdır. Ortak taşın her iki yöndeki hareketi ile de bir cız meydana gelmiş olur ve rakibin bir taşı alınır.

YASMAK: Kurulu haldeki taşlardan birini yeniden cız yapmak amacı ile açmak. (Açılan taşlar dokunulmazlıklarını kaybeder ve rakip tarafından yeni bir cızla alınabilirler)

BAĞLAMAK: Rakibin taşlarını hiç hareket edemeyecek biçimde sıkıştırmak.

(Bağlamak oyunu kazanma yöntemlerinden biridir. Taşları bağlanan ve oyun sırası kendine geldiğinde oynayamayan oyuncu oyunu kaybeder.)

ÇATAL ATMAK: Taşlar tahta üzerine yerleştirilirken aynı anda iki cız pozisyonu yaratarak rakibi çaresiz bırakan taş dizilimi

Bazı çatal dizilimleri; Çatal, taşların tahta üzerine yerleştirilmesi aşamasında gerçekleştirilebilir. Taş üzerindeki rakamlar taşların tahta üzerine yerleştirilme sırasını göstermektedir. Buradaki her bir dizilimde iki cız pozisyonu bulunmaktadır. Rakip taş koyma sırası kendisine geçtiğinde bu pozisyonlardan yalnızca birisini bloke edebilir. Siz diğer pozisyonda cız yapıp rakibin bir taşını alırsınız.

NASIL OYNANIR:

Oyun başlamadan önce oyuncular oyuna ilk kimin başlayacağı ve kurulu taşın alınıp alınmayacağı konusunda anlaşmaya varırlar.

Oyuna başlama sırası çok önemlidir.

*Oyuna önce başlamak saldırı yapmak ve çatal atmak konusunda üstünlükler sağlar. İyi bir oyuncu oyuna sonra başlayan rakibini sürekli savunmada bırakabilir.

**Oyuna sonra başlamak ise rakip savunması olmaksızın son taşı tahta üzerine yerleştirme üstünlüğü verir. Ki önemli bir üstünlüktür. Bu üstünlük oyuncuya çoğu zaman oyunun kaderini belirleyen bir avantaj sağlar.

Oyuna başlama sırası konusunda anlaşmazlık durumunda kuraya başvurulur.

1- BAŞLANGIÇ (TAŞ YERLEŞTİRME)

İlk oyuncunun tahta üzerindeki kesişme noktalarından birine taşını yerleştirmesi ile oyun başlamış olur. Oyuncular sırası ile her seferinde bir taşlarını tahta üzerine yerleştirirler. Yerleştirme aşamasında da cız yapılıp rakibin taşı alınabilir. Bu nedenle yerleştirme işleminde rakibin cız yapması engelleyecek size cız yapma konusunda üstünlükler sağlayacak bir taş dizilimi gerçekleştirmek için dikkatli bir strateji uygulanmalıdır. Oyuncuların ellerinde bulunan tüm taşlar tahta üzerine yerleştirilinceye kadar tahta üzerine yerleştirilmiş taşlar yerlerinden kıpırdatılamaz.

2- OYUN

Oyuncular tüm taşlarını tahta üzerine yerleştirdikten sonra oyun başlar. Oyuncu dokunduğu taşı oynamak zorundadır. Sırası gelen oyuncu tahta üzerinde bulunan taşlarından herhangi birini bir kesişme noktasından buna komşu olan başka bir kesişme noktasına sürükler. Oyucu her seferinde yalnız bir taşı bir kesişme noktası kadar hareket ettirebilir. Bu yöntemle cız yapıp rakibin taşı alınmaya ya da rakibin cız yapması engellenmeye çalışılır.

Oyun sırasında bir cız defalarca açılıp kapatılarak rakibin taşı alınabilir. Mırt pozisyonunda iki cız arasındaki ortak taş her sürüklendiğinde rakibin bir taşı alınabilir.

Üç taşa kalan oyuncu taşlarını sürüklemek zorunda değildir. Üç taşa kaldığında taşlarını tahta üzerinde herhangi bir kesişme noktasından diğerine zıplatabilir. Bir köşeden diğerine uçabilir.

3- FİNAL

Oyun iki şekilde sonuçlanır.

1- Oyunculardan birinin iki taşı kalacak biçimde taşları alındığında oyun kazanılmış olur.

2- Oyunculardan birinin taşları oynayamayacak biçimde sıkıştırıldığında oyun kazanılmış olur.